akumulacja monopoli

Problem akumulacji monopoli polega jednak przede wszystkim na tym, że akumulacja ta nie znajduje drogi do inwestycji produkcyjnych, gdyż polityka wysokich marż zysku wpływa ograniczająco na zakres możliwych inwestycji o odpowiednio wysokiej rentowności, zwłaszcza gdy chodzi o inwestycje modernizacyjne, łączące się z reguły ze spisywaniem na straty nie zamortyzowanej części istniejących, przestarzałych urządzeń produkcyjnych. Ujściem dla tej akumulacji, nie znajdującej zastosowania w ciasnych granicach rynków wewnętrznych, stał się eksport kapitału do kolonii i obszarów uzależnionych od mocarstw imperialistycznych. Ryzyko utraty tych lokat przez nacjonalizację po rozpadzie systemu kolonialnego i powstaniu niezależnych krajów tzw. słabo rozwiniętych wpłynęło ograniczająco na rozmiary tego eksportu. Natomiast nowym ujściem stał się w okresie kapitalizmu państwowo^monopolistycznego nowo powstały „zewnętrzny” (w stosunku do zmonopolizowanego sektora prywatnego) rynek państwowy, tworzony przez zakupy państwowe finansowane z deficytów budżetowych. Zakupy te odgrywają istotną rolę w łagodzeniu wahań cyklicznych po II wojnie światowej.